domingo, 8 de julho de 2007

Checharra

Ne ls cien anhos de la nacéncia de Miguel Torga, la nuossa houmenaige a un grande cuntador de cuontas.



Ye custoso. Esto d’ampeçar nun muradal, i solo parar na carapota dun castanheiro, dá que cuntar. Hai que andar un lhargo camino. Semiente, brugo, capielho... Todas las staçones de l ingre calbairo de l’ourganizaçon. Animada pul sprito de la bida, la matéria percisa de la calor dun bientre. Antes dessa íntema quemunhon, desse lhimbo purficador, nun poderá tener forma acabada. Ye custoso. Mas la lei natural nun perdona. Eisige cuncéncia de cosmos antes de la cuncéncia de ser. La calor dá ne l uobo. Calece-lo i amadura-lo. La casca scacha-se. Apuis... Á, apuis ye esse abaixar a la ceçon, essa eijistença amorfa, nien semiente, nien bicho, nien cousa que figura tenga. Lhargos dies assi. Até que, al fin, an cada sprança de pierna nace ua pierna, i cada gana de claridade ye premiada cun dous uolhos arregalados. Crece tamien ua boca adonde la fame la quier, i sálen las alas que l suonho deseia....

Ye custoso, mas bai. Çque haba coraige andrento de nós, todo se cunsigue. Até fazer parte de l coro ounibersal.

- Yá oubi la checharra...

- Ye l tiempo deilha.

Niua palabra d’aprécio pula dureç de l camino andado. Pacéncia. L triato de l mundo ten trabiado i traseiras. Las palmas de la giente que bei solo festéian ls quelóquios repersentados. Que remédio, antoce, senó la giente quedar-se i aceitar las sínteses apressiadas. Nacie de l tiempo. Mui bien. Naide mais quedarie a saber la fundura de ls barrancos an que bibira. Protoplasma, brugo, capielho... Quaijeque inda sentie ne l cuorpo las stadas de la strefiguraçon. Mas yá stá, chegara! Agora era recebir la calor de hoije, i cantar. Cantar l milagre de la pequerrixa i acabada chubida.

I cantaba.

La primabera staba na fin i l berano iba a ampeçar. Las cereijas anchien la beiga de risicas burmeilhas. Ls panes, granados de lhibarales, amarelhában. Cuntentos, ls galhos releixában de beç las maças de la chicha presas, yá squecidas de las airaçadas d’ eimbierno. Habie pelos de brugo de sprança an cada niu. Mas nun era l doce de las augadielhas, la paç begetal ou animal que saludaba. Bencira to ls sotánganos dun znudo camino, sien ajudas de naide. Na fin de l sfuorço, nien sequiera essa bitória bie recoincida. Por esso, nada le debie als outros, i nada le darie, que nun fura la guapeza daqueilha sue moda de grácia.

Inda ne l purmeiro piso de las metamorfoses, dira-le gana de mirar dun alto assomadeiro l brício de nacéncia. I ampeçou a chubir, a chubir, a chubir siempre. Apuis, serena, mirou. Mas, nesse sfergante, ua raça caliente de sol caiu-se-le amerosamente nas cuostas. Arrepelou-se de prazer. I, daqueilha fuorça que l’oupiu, lhebantou-se la boç de triunfo. Nun era la gana que la fazie tembrar. Era l cuorpo, andiabrado de cuntentamiento, que, nun tembrar sien fin, asparamente gloreficaba la perfeiçon a que chegara.

- Até atrelonda la giente!

L senhor camposino, a reclamar. Sudado i calhado, un mourico zde l nacer al çponer de sol, querie todo calhado al redror. Tapara ls oubidos! Niua fuorça houmana ou zoumana la fazerie calhar. Cun que rezon? Porquei?

Porque la fame era triste, ls dies passában debrebe, i habie que ajudar la natureza a ser dariega? Buona geira!

Pus que aporbeitasse las horas, ls minutos i ls segundos, nua gana de fartura que nunca se inche. Eilha cuntinarie eilhi, malandra, sien pension, nun zafio cantado a la sunsateç.

- Mui cuntento stá siempre esse bicho!

- L cuntentameinto passa-le... Deixa benir l eimbierno...

L’apressiada formiga! La cuitadica! Cumo se trabalhar fura un çtino!

- I stá ende, nun tarda muito.

Ye berdade. Mas que se l’amportaba? La scuolha staba feita. Que las fuolhas de calendairo, cumo las arbles, se fússen caiendo, i que ls segadores botássen las fouces al pan seco, nua cundanaçon de lhebados pa las galeras. Que nas tulhas s’ajuntássen toneladas de grano. Al lhado de ls celeiros acoquelhados, quedarie un celeiro sien nada. Ua seinha de cunfiança sien fin.

- Mas an quei? – preguntaba un pardal çcunfiado.

Outro que nun antendie. Outro que solo antendie l’eijistença a saltar de forfalha an forfalha.

- Bota-le, checharra!

L Poeta! Lhoubado seia Dius! Até que, al fin, le aparecie un armano!... Un armano que tamien sabie que cantar era acraditar na bida i bencir la muorte.

La muorte que la spreitaba yá, culs uolhos frius d’Outubre...


Miguel Torga, Bichos (screbiu)

Fracisco Niebro (traduziu)



[an pertués:

Cegarrega

É difícil. Isto de começar num montouro, e só parar na crista dum castanheiro, tem que se lhe diga. É preciso percorrer um longo caminho. Embrião, larva, crisálida... Todas as estações do íngreme calvário da organização. Animada pelo sopro da vida, a matéria necessita do calor dum ventre. Antes dessa íntima comunhão, desse limbo purificador, não poderá ter forma definitiva. Custa. Mas a lei natural é inexorável. Exige consciência de cosmos antes da consciência de ser. O calor dá no ovo. Aquece-o e amadurece-o. A casca quebra. Depois... Ah, depois é essa descida ao húmus, essa existência amorfa, nem germe, nem bicho, nem coisa configurada. Largos dias assim. Até que finalmente em cada esperança de perna nasce uma perna, e cada ânsia de claridade é premiada com dois olhos iluminados. Cresce também uma boca onde a fome a reclama, e surgem as asas que o sonho deseja...

É difícil, mas vai. Desde que haja coragem dentro de nós, tudo se consegue. Até fazer parte do coro universal.

- Já hoje ouvi a cigarra...

- É tempo dela.

Nenhuma palavra de apreço pela dureza do caminho andado. Paciência. O teatro do mundo tem palco e bastidores. As palmas da plateia festejam somente os dramas encenados. Que remédio, pois, senão a gente resignar-se e aceitar as sínteses levianas. Nascia do tempo. Muito bem. Ninguém mais ficaria a conhecer a fundura dos abismos em que se debatera. Protoplasma, lagarta, ninfa... Quase que sentia ainda no corpo as fases da transfiguração. Mas pronto, chegara! Agora era receber o calor do presente, e cantar. Cantar o milagre da anódina e conseguida ascensão.

E cantava.

A primavera estava no fim e o estio ia começar. As cerejas pontuavam a veiga de sorrisos vermelhos. As searas, gradas de generosidade, aloiravam. Contentes, os ramos relaxavam de vez os músculos crispados, já esquecidos das ventanias do inverno. Havia penugens de esperança em cada ninho. Mas não era a doçura das seivas, a paz vegetal ou animal que saudava. Vencera todos os obstáculos dum árido caminho, sem a ajuda de ninguém. No fim do esforço, nem sequer essa vitória via reconhecida. Por isso, nada devia aos outros, e nada lhes daria, a não ser a beleza daquele hino gratuito.

Ainda no rés-do-chão das metamorfoses, apetecera-lhe contemplar dum alto miradoiro o berço nativo. E começou a subir, a subir, a subir sempre. Depois, serenamente, olhou. Nesse momento, porém, um raio quente de sol caiu-lhe amorosamente sobre o dorso. Contraiu-se volúpia. E, da plenitude que a empolgou, ergueu-se a voz de triunfo. Não era a vontade que a fazia vibrar. Era o corpo, possesso de contentamento, que, num espasmo total, estridentemente glorificava a própria perfeição atingida.

- Até azomboa a gente!

O senhor camponês, a reclamar. Suado e soturno, a mourejar de manhã à noite, queria silêncio à volta. Tapasse os ouvidos! Nenhuma força humana ou desumana a faria calar. Com que razão? Porquê?

Porque a fome era triste, os dias passavam velozes, e urgia ajudar a natureza a ser pródiga? Imaginem!

Pois que aproveitasse as horas, os minutos e os segundos, num anseio insaciável de fartura. Ela continuaria ali, preguiçosa, imprevidente, num desafio sonoro à sensatez.

- Muita alegria tem tal bicho!

- A alegria passa-lhe... É deixar vir o inverno...

A pressurosa formiga! A coitada! Como se trabalhar fosse um destino!

- E temo-lo aí, não tarda muito.

Evidentemente. Mas que lhe importava? A escolha estava feita. Que as folhas do calendário, como as árvores, fossem caindo, e que os ceifeiros lançassem as gadanhas ao trigo maduro, numa condenação de galerianos. Que nas tulhas se acumulassem toneladas de grão. Ao lado dos celeiros atestados, ficaria um celeiro vazio. Um símbolo de inquebrantável confiança.

- Mas em quê? – perguntava um pardal suspicaz.

Outro que não compreendia. Outro que só concebia a existência a saltar de migalha em migalha.

- Chega-lhe, Cegarrega!

O Poeta! Loubado seja Deus! Até que enfim lhe aparecia um irmão!... Um irmão que sabia também que cantar era acreditar na vida e vencer a morte.

A morte que a espreitava já, com os olhos frios do Outubro...]

Sem comentários: