terça-feira, 10 de julho de 2007

L balor de las cousas


Nua pequeinha aldé que quedaba a la punta de riba dun cabeço mui alto, moraba ua tie que gustaba muito de sal. L doutor yá le habie dezido que l quemido cun muito sal le fazie mal a la salude. Mas eilha nun s’amportaba. I to ls dies, l home deilha abaixaba l camino até la cidade i tornaba-lo a chubir cun ua saca acoquelhada de sal, pus nun habie carros i eilhes nun tenien, al menos, ua burrica pa l traier. L camino tenie uas costielhas mui de lhadeira i cun muito arressaio i l tiu chegaba a casa a sudar i siempre derriado.

Mal el chegaba, la mulhier lhougo se ponie a dá-le sal a las bezinas i a botar muito sal ne l quemido. L home deilha bien le dezie que l sal le custaba muito a traier, mas eilha nun s’amportaba. I alhá tenie l home de tornar to ls dies a la cidade a cumprar sal, abaixar la lhadeira i andar a las buoltas puls remissacos. Na buolta para casa inda era pior pus tenie que chubir cula saca chenica de sal.

Un die l home benie tan cansado que nin fui capaç de chegar a casa. Deixou la saca chena al meio de la costielha mas, cumo chobiu to la nuite, l sal derretiu-se todo. A soutordie, quando fui a saber de l sal, achou la saca sien nada.

A cada die, l home andaba mais alancado. Até que quedou de cama i yá nun era capaz de poder cula saca chena de sal. Cumo la mulhier gustaba muito de sal, alhá tubo eilha que ir a saber del a la cidade. Quando benie a chubir la costielha, dezie alhá cun eilha mesma:

- Bien rezon tenie l miu home. Se you soubira que custaba tanto a traier la saca chena, nun habie de comer tanto sal. D’agora an delantre bou-me a fazer l quemido solo cun ua arenica de sal i apuis la saca bai-me a durar pa to l anho. Cun menos sal passarei a andar melhor de la salude, respeitando l que me diç l doutor.

Quando chegou a l’aldé, la tie staba tan cansada que mal podie andar. Antrou an casa, guardou l sal nun sítio seco i stiraçou-se na cama a çcansar.

A soutordie, benírun las bezinas a pedi-le sal, cumo tenien la questume de fazer. Eilha, anton, dixo-le assi:

- Nun bos bou a dar mais sal. Quien l quejir, ten que ir a saber del. Cada ua bai a ber cumo ye custoso tener sal. Se fura l miu home que l houbira traído, inda bos podie dar para un uobo, mas de l que you trouxe nien para un uolho bos dou.

Las bezinas fúrun-se ambora mui tristes i a falar mal de l’outra bezina. Cumo nun éran capazes de bibir sien sal, alhá se fúrun, ua de cada beç, a la cidade. Quando benien a la punta de riba de la costielha, stában tan cansadas que yá quaijeque nun aguantában cula saca chena. Mal chegában a casa tenien de quedar trés dies a çcansar.

Quando to las pessonas spurmentórun cumo era custoso traier l sal, passórun-le a dar muito balor i a gastar mui pouquito de cada beç. Quando ua percisaba l’outra lhougo l’ amprestaba ua ambuça del, mas apuis tornaba-se-lo a dar. I dezien uas pa las outras:

- L sal agora parece que sabe melhor do que datrás!

- Àcerta! A las bezes, l que ye demais tamien ye moléstia.

Agora, l doutor, quando benie a l’aldé, quedaba mui cuntento porque yá nun habie tanto mal para sanar i tenie menos trabalho.


Fracisco Niebro

[adaptado de la tradiçon oural]